Беларусь - Сербія. Дружба высокага палёту

"Думаць пра людзей" - гэта не толькі заклік да чыноўнікаў, гэта і асабістае правіла беларускага лідара. Памятаеце 99-ы год, натаўскія бамбёжкі Югаславіі? Менавіта беларускі Прэзідэнт тады быў адзіным, хто прыляцеў падтрымаць брацкі народ, тых самых "простых людзей". І вось прайшло 20 гадоў, а сербы гэта памятаюць. Памятае і кіраўніцтва краіны, у прыватнасці, цяперашні Прэзідэнт Аляксандр Вучыч. Ён выразна дае зразумець, якая вага для Сербіі і для яго асабіста мае персона Аляксандра Лукашэнкі. Сведчаннем таму стаў і чарговы візіт нашага Прэзідэнта ў Сербію.

Аб тым, што сербы не забылі, гаворыць не толькі цяперашні ўзровень нашых адносін, але нават дробязі. Усмешка і захапленне, калі звычайныя прахожыя даведваліся, што наша здымачная група з Беларусі, або, напрыклад, нашы калегі з сербскага радыё і тэлебачання, аказвалі ўсялякую дапамогу, калі мы арганізоўвалі інтэрв'ю з Прэзідэнтам Сербіі. Пералічваць можна доўга! І мы ім таксама гаворым "Дзякуй!".

На жаль, не ўсімі палітыкамі ўрокі пройдзеныя. Медыяпрастора па-ранейшаму працягвае бамбіць. Шмат шуму выклікала, у тым ліку, і маючае адбыцца выступленне беларускага Прэзідэнта ў сербскім парламенце. Некаторыя прадстаўнікі ад апазіцыі прапаноўвалі разарваць адносіны з нашай краінай – г.зн. перакрэсліць усё, што стварылі за 25 гадоў. Ну, і ў даважку, прасілі праігнараваць сустрэчу з Аляксандрам Лукашэнкам.

Чаму? Калі каротка: за паўтары тысячы кіламетраў адгэтуль у іх сваё бачанне, як павінны былі праходзіць нашы парламенцкія выбары. У выніку атрымалася камічна. Дэпутаты ад апазіцыі ў зале ўсё-такі прысутнічалі ў большасці, а тыя, хто так і не заняў свае месцы, стаялі ў холе або зайшлі ў іншыя кабінеты, куды падавалася трансляцыя.

Вось, такія падвойныя стандарты дэмакратыі. Як гэта выглядала знутры - прапануем паслухаць відавочцу. Драгамір Карыч, дэпутат, ганаровы консул Беларусі ў Бялградзе, да таго ж кіраўнік групы дружбы нашых краін у сербскім парламенце таксама прысутнічаў на сустрэчы. І вось яго ўражанні!

Што да перамоў прэзідэнтаў, трэба сказаць, яны ва ўсіх сэнсах былі на вышыні! Гэта і пра адкрытасць да далейшага супрацоўніцтва, і пра ўзровень прыёму. Вучыч сам сустрэў беларускага лідара ў аэрапорце. Праўда, першапачаткова задумвалі: суправаджаць борт №1 на падлёце да Бялграда будуць знішчальнікі. Але ўвасобіць гэта не атрымалася з-за непагадзі, праліўнога дажджу.

Сімвалічна, хмары рассеяліся на зваротным шляху, як і заявы тых самых скептыкаў. Праводзілі беларускую дэлегацыю вельмі добра. Давайце паглядзім. На гэтым тыдні ў Бялградзе працавала наша здымачная група, якая адправілася ў камандзіроўку загадзя. Аглядальнік Ілона Красуцкая паглядзела на гэты візіт вачамі сербскага народа, іх Прэзідэнта і экспертаў дзвюх краін.

Літаральна за некалькі гадзін да таго, як борт №1 беларускага лідара прызямліўся ў Бялградзе, Прэзідэнт Сербіі даў эксклюзіўнае інтэрв'ю нашаму тэлеканалу. Пакуль выбудоўваюць план аператары, вешаюць мікрафоны, гутарка з разраду той, што не трапіць у эфір. Аляксандр Вучыч пацікавіўся, ці падабаецца нам у Сербіі, а мы пастараліся даведацца, якія яго чаканні ад сустрэчы з Аляксандрам Лукашэнкам. Не на камеру Вучыч скажа: цытата "Мне трэба пракансультавацца з маім сябрам Аляксандрам па палітычных і эканамічных пытаннях....". Лідару Сербіі амаль 50, ён тры гады кіруе краінай, і асабліва за апошнія некалькі гадоў прыкметна пасябраваў з беларускім калегам. Ды і як скажа потым ужо наш Прэзідэнт, калі б не настойлівасць Вучыча, то не было б такога ўзроўню адносін!

Як сустракалі - вялі перамовы - віталі (нават тыя, хто першапачаткова заклікаў гэтага не рабіць) ды і як праводзілі - сапраўды ясна бачыў і чуў свет. Ва ўсіх сэнсах - на вышыні! За 25 гадоў дыпламатыі краінам, нягледзячы на розныя акалічнасці, атрымалася захаваць выдатныя адносіны. Сябруюць палітыкі, сябруюць народы. 20 гадоў прайшло, але сербы дагэтуль удзячныя за той візіт пад бомбамі ў 99, за адвагу і прынцыповасць беларускага лідара.

Як кажуць, лёгка быць сябрамі, калі ўсё добра, а ты паспрабуй, калі не ўсё так гладка. У той час, у 99-м, Аляксандр Вучыч быў міністрам інфармацыі. Г.зн. фактычна 20 гадоў ведае беларускага Прэзідэнта. Абодва лідары сышліся ў меркаванні, магчыма, таму і было так лёгка знайсці агульную мову, бо ніколі не ставілі адзін аднаму ўмоў.

У краін і народаў, сапраўды, шмат агульнага - гэта пацвярджае гісторыя, выпрабаванні. Менавіта таму Беларусь сапраўды таксама, як і Сербія, адстойвае свае нацыянальныя інтарэсы. Але, тым не менш, заўсёды адкрыта да раўнапраўнага дыялогу з партнёрамі. Наша краіна - удзельніца Еўразійскага эканамічнага саюза, пагадненне аб зоне свабоднага гандлю з якім зараз ёсць і ў Балканскай дзяржавы. Пры гэтым Сербія імкнецца стаць удзельніцай Еўрапейскага саюза. Мы гэта абсалютна падтрымліваем. А вось супрацоўніцтва з намі - далёка не ўсе.

У дачыненні шматвектарнай палітыкі - таксама поўнае супадзенне. Таксама як і мы, Сербія развівае супрацоўніцтва з Расіяй, Кітаем, ААЭ. Усе гэтыя краіны - даўнія партнёры Беларусі. У Бялградзе абодва прэзідэнты выразна далі зразумець: гандаль нагоніцца, ды і куды прасцей пачынаць іншыя праекты, калі краіны так давяраюць адна адной. За чвэрць стагоддзя дыпадносінаў зроблена нямала. У Сербіі выдатна ведаюць усё беларускае: тралейбусы, аўтобусы, трактары, прадукты.

Ну а ў Беларусі працуе парадку ста сербскіх кампаній. Прынамсі, у Мінску на слыху ўжо сапраўды прозвішча Карыч. Сербскія інвестары шмат будуюць у апошнія гады ў беларускай сталіцы: дамы, бізнес-цэнтры, разам з інвестарамі Блізкага Усходу возьмуцца за ўнікальны праект - пабудуюць міжнародны фінансавы цэнтр у Мінску.

Драгамір Карыч - да таго ж дэпутат Народнай Скупшчыны - так завецца сербскі парламент, дзе днямі адбылося асаблівае пасяджэнне. Дэпутаты сабраліся паслухаць беларускага Прэзідэнта. У пачатку наступнага года ў Сербіі пройдуць парламенцкія выбары. Мы толькі што правялі кампанію. І Драгамір Карыч - вось ён сядзіць у зале - у тым ліку быў назіральнікам. Здавалася б, пара абмяняцца вопытам, падумаць, як далей будзе развівацца супрацоўніцтва. Але, некаторыя прадстаўнікі ад сербскай апазіцыі яшчэ загадзя выбралі заклікі з разраду падлеткавага перыяду. "А давайце не будзем сябраваць з Беларуссю, а лепш зусім разарваць з ёй адносіны і нават сустрэчу праігнаруем. І што ў выніку? Беларускага Прэзідэнта зала сустракала стоячы і авацыямі.

Апладзіравалі нават, так званыя, апазіцыянеры. А іх лідар і ўвогуле не прамінуў у самай цёплай форме павітаць Аляксандра Лукашэнку - кадры гавораць самі за сябе - ну якая тут контрпазіцыя?!

Відавочна, шматлікія не чакалі, што сустрэча пройдзе ў такой атмасферы, і прагучаць настолькі шчырыя размовы. Наш Прэзідэнт распавёў, што да ўлады прыйшоў з апазіцыі, але канструктыўнай, сам быў дэпутатам. Але на вуліцы не выходзіў і іншых не заклікаў да ўдзелу. Дарэчы, паслухаць яго прыйшлі большасць прадстаўнікоў сербскай апазіцыі, а тыя, хто так і не адважыўся ўвайсці ў залу, засталіся слухаць выступленне ў холе або іншых кабінетах, дзе ішла трансляцыя.

Зразумела, што не ўсім падабаецца палітыка, якая праводзіцца ў Беларусі. Як кажуць, колькі людзей, столькі меркаванняў. Але тым больш дзіўна, што тыя, хто перажыў няпростую старонку гісторыі ўласнай краіны, па-ранейшаму заклікаюць да раздзяляльных ліній. Гэтыя б намаганні ды ў патрэбнае рэчышча: інвестыцыі, гандаль, новыя праекты… І ў гэтым плане краінам ёсць дзе развярнуцца. А самі прэзідэнты пацвердзілі: ніякіх разваротаў - як і раней - разам. Вынікі візіту можна ацаніць толькі так - усё прайшло на вышыні!