Аляксандр Лукашэнка сустрэўся з кіраўнікамі ўрадаў дзяржаў - удзельніц ЕАЭС

Працу па ўхіленні перашкод на рынку ЕАЭС трэба актывізаваць. Гандлёвыя бар'еры і выняткі застаюцца ў цэнтры ўвагі інтэграцыі. Аб пэўных болевых кропках, якія тармозяць развіццё, не раз гаварыў і Прэзідэнт. Вось і сёння на сустрэчы з кіраўнікамі ўрадаў дзяржаў - удзельніц Еўразійскага эканамічнага саюза Аляксандр Лукашэнка надаў асобую ўвагу пытанням агульнай эканомікі.

Ключавая задача - стварэнне агульных энергетычных рынкаў - спатыкаецца аб несіметрычны падыход да тарыфаў на пастаўкі нафты і газу, па-ранейшаму адкрыта і пытанне разліку мытных пошлін. Для ўсіх павінны быць роўныя ўмовы, упэўнены Прэзідэнт. А іх выкананне - заклад росту нацыянальных эканомік і важкі крок да ўмацавання пазіцый гэтай маштабнай арганізацыі. Якая, дарэчы, прэтэндуе на статус ядра кантынентальнай інтэграцыі. Гарманічна ўпісваючыся ў кітайскую канцэпцыю "Адзін пояс і адзін шлях" і ўзважваючы варыянты супрацоўніцтва з саюзам Еўрапейскім. Зрэшты, сённяшняя размова, хутчэй, падрыхтоўка да глабальнага выніковага саміту, які хутка прыме Пецярбург. Асноўныя тэмы, праблемы і шляхі рашэння вывучылі нашы карэспандэнты.

Гэтая сустрэча прэм'ер-міністраў ЕАЭС лагічная і традыцыйная: трэба будзе зверыць еўразійскія гадзіннікі перад самітам кіраўнікоў дзяржаў, а ён - ужо на наступным тыдні ў Пецярбургу. І хоць у 2018-ым Расія - старшыня ў саюзе - сустрэчу кіраўнікоў урадаў вырашылі правесці ў сталіцы Беларусі.

У Мінск зляцеліся прадстаўнікі ўсіх краін “пяцёркі”. Прэм'ера не даслала толькі Арменія. Парламент там распушчаны (9 снежня прызначаныя выбары), а выканаўца абавязкаў кіраўніка ўрада - Пашынян - узяў водпуск за свой рахунак да 5 снежня. Таму з учарашняга дня -часова выконвае абавязкі прэм'ера 39-гадовы Арарат Мірзаян.

Дзмітрыю Мядзведзеву на гэтым урадавым саміце трэба будзе быць мадэратарам, усё-такі краіна-старшыня. Але гэта крыху пазней. З раніцы, пад лёгкі мінскі снегапад, еўразійскія прэм'еры ў адным аўтобусе прыязджаюць у Палац Незалежнасці.

Ужо ў холе кіраўнік казахстанскага ўрада зважае на фотавыставу. Дарэчы, на другім паверсе ёсць здымак, зроблены як раз у Астане. Прэзідэнты падпісваюць дагавор аб ЕАЭС, які пачне дзейнічаць з 1 студзеня 2015-га.

З тых часоў зроблена шмат, але нямала і праблем, пра іх пытаем старшыню ЕЭК Тыграна Саркісяна, днямі ён падлічыў, што ў так званай "Белай кнізе" (гэта нешта накшталт плана па рашэнні праблем) 66 бар'ераў.

У Палацы Незалежнасці "еўразійская пяцёрка" сустракаецца ў зале "нармандскай чацвёркі". Перш чым прэм'еры прыступяць да абмеркавання насычанага парадку дня, а ў ім 23 пытанні, прыярытэты Беларусі агучыць Аляксандр Лукашэнка. Дарэчы, беларускі лідар зазначыць, у кіраўнікоў урадаў, як і ў кіраўнікоў дзяржаў, занадта шмат пунктаў парадку дня, і як бы ні спрабавалі яго скараціць, не атрымліваецца. Пытанні патрабуюць абмеркавання.

У агульным еўразійскім доме дзяржавы жывуць ужо 4 гады, але далёка не ўсе праблемы суседзям атрымоўваецца вырашыць. На шляху да рынкаў тавары, паслугі, капіталы, рабочая сіла - усё яшчэ спатыкаюцца аб бар'еры. Прычым, бывае, перашкоды ўхіляюць, а на іх месцы майструюць новыя, як было, напрыклад, з выняткамі ў сферы дзяржзакупаў. Аляксандр Лукашэнка заклікае яшчэ раз уважліва паглядзець на праблемы і прыняць агульныя рашэнні.

Еўразійскай інтэграцыяй цікавяцца паўсотні краін. Фармальна дагавор аб зоне свабоднага гандлю ёсць з В'етнамам, да такога ж фармату зараз ідзе Іран, на стадыі прапрацоўкі - дакументы з Індыяй і Сінгапурам, пагадненне аб супрацоўніцтве падпісана з Кітаем, а Малдове прадастаўлены першы статус назіральніка. Словам, цікавасць вялікая. Але галоўнае зараз - зарабіць імідж каманды, якая гуляе на адным полі – згодна з правіламі, а не на рынгу для баёў - без.

Агульных правіл гульні на энергетычным рынку чакаюць і бізнес, і дзяржсектар. Пытанне цаны на паліўныя рэсурсы - ключавое ў любой вытворчасці. Гэта ўрэшце адбіваецца на цэнніку тавара. Так, шлях да агульных энергарынкаў няпросты і доўгі, разлічаны да 2025 года, але Аляксандр Лукашэнка заклікае крокі да вырашэння праблем рабіць ужо сёння ў Мінску.

Яшчэ адно важнае пытанне, якое патрабуе агульнага справядлівага рашэння, - гэта размеркаванне сродкаў, атрыманых ад увазных мытных пошлін. У розных прапорцыях, і гэта лагічна, яны папаўняюць бюджэты кожнай з краін "пяцёркі". Але самі метады падліку выклікаюць пытанні.

Пасля далучэння Кыргызстана да ЕАЭС бакі так і не змаглі дамовіцца па нарматывах з-за таго, што патрэбныя статыстычныя звесткі па Кыргызстане адсутнічалі. Таму на саміце ў Сочы лідары дамовіліся часова прадоўжыць дзеючыя аб'ёмы.

Прапанова Беларусі - пераглядаць размеркаванне сум увазных пошлін паміж бюджэтамі краін "пяцёркі" кожныя тры гады, улічваючы, хто і колькі імпартуе на тэрыторыю ЕАЭС звонку. Гэта было б справядліва, бо з моманту папярэдніх разлікаў прайшло занадта шмат часу. Зрэшты, пад сучасныя рэаліі павінна падстройвацца і сама інтэграцыя. Сусветная эканоміка дыктуе лічбавую трансфармацыю. На гэтым шляху зараз і ЕАЭС. Лічбавы парадак дня - першачарговая тэма сустрэчы.

Пазбавіўшыся ад бюракратыі ў працы, можна павысіць эфектыўнасць саюза, прызнаецца старшыня ЕЭК. Ды і ў цэлым некаторыя тэхнічныя пытанні маглі б вырашацца ў камісіі, а не на сустрэчах прэзідэнтаў або прэм'ераў. Для гэтага ЕЭК трэба пашырыць паўнамоцтвы. Прэзідэнт гатовы падтрымаць, але з агаворкай: больш паўнамоцтваў, больш адказнасці.